Brexit volgens illustrator Jan Van Der Veken

Op deze pagina kunt u opvolgen wat de impact van de uitslag van het Brits referendum is op de beurzen.

In woord en beeld zullen we u hieronder de nodige duiding serveren. Wilt u nog wat achtergrond bij het Brexit-scenario en de mogelijke gevolgen ervan? Lees dan hieronder onze publicaties.

Na het nieuws op maandag dat Standard Life een vastgoedfonds voorlopig sluit voor uittredingen volgen nu ook de verzekeraars Aviva en M&G dit voorbeeld. Doemberichten na de uitkomst van het Brits referendum zorgen er voor dat de fondsen de liquiditeit niet kunnen garanderen.

Voor de verzekeraars zelf is er op dit moment geen acuut probleem. Verzekeraars investeren van nature in (mogelijks illiquide) activa op lange termijn zoals Brits commercieel vastgoed met de bedoeling die ook bij te houden om zo hun verplichtingen die eveneens op lange termijn zijn te compenseren. De verzekeraars zijn op dit moment dus niet geraakt door het ontbreken van liquiditeit op de markt van Brits commercieel vastgoed. Marktwaardeschomelingen hebben ook niet direct een invloed op de resultaten al zou een eventuele schok wel moeten verrekend worden. Toch zet de combinatie van dit en de woelige financiële markten een domper op het verwachte rendement op de investeringsportefeuille en de Solvency 2 kapitaalposities.

De analisten van KBC Asset Management verwachten voor de sector moeilijke kwartaalresultaten en zijn ook voorzichtiger op de lange termijn door het vooruitzicht van lagere rentes voor een langere tijd.

Terwijl op de Westerse financiële markten rake klappen worden uitgedeeld aan de financiële waarden als gevolg van de Brexit-beslissing, gingen de analisten van Citigroup op zoek naar opportuniteiten in de sector in Azie. Bloomberg kon de hand leggen op een rapport waarin enkele namen met opwaarts potentieel naar voor werden geschoven. Ze botsten daarbij op banken die op de thuismarkten gefocust zijn en derhalve nauwelijks blootgesteld aan de monetaire versoepeling door de Bank of England en het uitstel van een verdere verstrakking in de VS. India, Thailand en Indonesië verschenen daarbij op de radar. Maar ook enkele banken die hun zaken op orde hebben gesteld zoals de Australia & New Zealand Banking Group en BOC Hong Kong springen in het oog.

Op de wisselmarkten slaagt het pond er na drie dagen in om wat terrein te winnen ten opzichte van de dollar. De Britse minister van Financiën Osborne liet vandaag verstaan dat een daling van de vennootschapsbelasting onder de kaap van 15% overwogen wordt. Op die manier hoopt hij voldoende bedrijven te kunnen aantrekken na het vertrek van het VK uit de Europese Unie.

Het verlagen van de belastingdruk is een onderdeel van een breder plaatje dat Osborne voorstelde na brexit stemming om het Verenigd Koninkrijk in de spotlights te zetten naar mogelijke investeerders. Andere voorstellen uit dit vijfpuntenplan zijn: het boosten van kredietverleningen, een impuls voor de inversteringen uit China, meer aandacht voor investeringen in het noorden van Engeland en de geloofwaardigheid van het fiscale regime in het Verenigd Koninkrijk vrijwaren.

Voormalig WTO chef Pascal Lamy, gevraagd door de BBC naar een reactie, staat evenwel erg afkerig tegenover deze maatregelen. Hij stelt dat dit geen goede basis vormt om aan de onderhandelingstafel met Europa te komen.

Voor de tweede dag op rij kunnen de Europese aandelenmarkten winstcijfers voor leggen en wordt de schaduw van de Brexit-beslissing een beetje kleiner. Voluit voor risico gaan zit er weliswaar nog niet in en enkele grote verliesposten van maandag en vrijdag worden opnieuw opgepikt, maar het zijn toch vooral de zogeheten veilige waarden die op belangstelling mogen rekenen.

De farma-aandelen bijvoorbeeld. Dat is meteen ook de eerste sector die opnieuw boven de niveaus van donderdag avond staat en daarmee de Brexit-verliezen heeft weggewerkt. GlaxoSmithKline en AstraZeneca spelen in Londen voluit de kaart van het goedkopere pond uit. De waarde van de Britse munt is weliswaar wat terug gekomen van de dieptepunten die eerder deze week op de koerstabellen verschenen, maar kreunt nog steeds onder het vooruitzicht van een lange periode van onzekerheid. De eerste dag van de Europese top in Brussel bracht in elk geval weinig duidelijkheid over hoe het nu verder moet. Er wordt ook gekeken naar centrale bankiers overal ter wereld of die nog een hulplijn in petto hebben. Die moeten zich onder meer baseren op een portie macro-economische cijfers om hun monetair beleid uit te stippelen. En terwijl de Amerikaanse centrale bankiers het met een portie stevige groeicijfers moeten doen, kijken hun Europese collega’s tegen een somberder rapport aan. Zo liet een vertrouwensindicator andermaal een onverwachte daling zien.

De Stoxx600 staat deze morgen trouwens opnieuw volledig in het groen op sectorniveau. Naast de farma-aandelen zijn ook telecombedrijven (+1,7%) en energieaandelen (+2,5%) in trek. De olieprijs heroverde de kaap van 48 dollar.

Twee dagen na Zwarte Vrijdag begint het eerste stof neer te dwarrelen. De financiële markten herstellen vandaag deels (+2,5%), met de banken op kop. Tijd om te bekijken waar er zich opportuniteiten aanbieden? En of u moet kijken naar groei- of dividendaandelen...

Het laat zich lezen in de koersbewegingen op de Europese aandelenmarkten, maar de banken gaan waarschijnlijk een moeilijke periode tegemoet. Dat menen analisten die onmiddellijk ook de daad bij het woord voegden en zowel adviezen als koersdoelen voor de sector verlaagden.

Volgens Reuters verlaagde Barclays het advies voor de Europese banksector naar “neutral” en de analisten van JP Morgan verlaagden het advies voor Britse thuisbanken omdat deze voor 2018 mogelijk tegen een gemiddeld 13% lager resultaat zullen aankijken. JPMorgan verlaagde het advies voor Lloyds en Barclays naar “neutral” en Royal Bank of Scotland krijgt een “underweight” mee.

Op het Europese vasteland gaat Deutsche Bank naar “neutral”, terwijl de Zwitserse banken UBS en Credit Suisse op “underweight” komen te staan.

“Banken zijn het meest blootgesteld aan de effecten van Brexit,  vooral dan de Britse banken, gezien de verslechterende situatie van de locale economie en de hogere risicopremie verbonden aan een minder makkelijk te voorspellen politiek en economisch klimaat”, zo klinkt het bij Citigroup.

Analisten verwachten ook een verdere versoepeling van de centrale banken in een reactie op een verslechterende economische omgeving en dat zal op de marges wegen en resulteren in een neerwaartse herziening van de verwachtingen voor de resultaten.

Wie gerekend had op een dead cat bounce na de uitverkoopgolf van vorige week vrijdag was er aan voor de moeite. Het weekend heeft beleggers duidelijk niet tot andere inzichten gebracht. Wel in tegendeel. De voorbije dagen zijn heel wat nieuwe elementen naar boven gekomen die flink wat vraagtekens zetten bij de uiteindelijke afwikkeling van de Brexit-beslissing. En dat is duidelijk niet naar de zin van de aandelenmarkten. Die kleuren opnieuw afgetekend in het rood.

De verliezen zijn globaal genomen weliswaar een stuk bescheidener dan vorige week vrijdag en een aantal sectoren slaagt er zelfs in om op winst te komen, maar de bankaandelen drukken nog steeds stevig hun stempel op het indexverloop. De financiële waarden worden ruim 4% lichter gemaakt en ook de producenten van duurzame producten staan in de verkoop. Nutsbedrijven (+1,1%) en basis consumentenproducten (+0,6%) spelen hun defensieve kaart uit.

Het meest uitgesproken zijn opnieuw de bewegingen op de wisselmarkten waar het pond verder verzwakt ten opzichte van de dollar en de yen zijn status als veilige haven verzilvert, onder meer en vooral ten koste van de yuan. Ook de langetermijnobligaties van zogeheten kwaliteitslanden blijven een populair schuiloord waarbij de rendementen naar nieuwe dieptepunten worden geduwd. In het geval van de Duitse Bund is dat -0,105%.

De verkiezingen in Spanje kwamen in de schaduw van de Brexit-beslissing te staan. Mogelijk speelde het shock-effect dat de Britten veroorzaakten wel in het voordeel van de partij van waarnemend eerste minster Rajoy die zo niet geheel onverwacht de bolletjesslag heeft gewonnen. Ook geen verrassing is dat de geen volstrekte meerderheid werd bereikt, waardoor op zoek moet worden gegaan naar een coalitiepartner. Dat lukte zes maanden geleden niet en was de aanleiding waarom de Spanjaarden het voorbije weekend opnieuw naar de stembus moesten. En aan de opkomst te merken hadden ze daar duidelijk niet zoveel zin in.

Het pond blijft klappen incasseren en moet na de uitschuiver van vrijdag nog eens met 2% achteruit. Het vooruitzicht op enkele maanden onzekerheid na de Brexit-beslissing doet de Britse munt duidelijk geen deugd. Vrijdag viel het doek over de deelname van het VK aan de Europese Unie, maar ondertussen is het lang niet duidelijk hoe het nu verder moet. Formeel heeft het VK immers artikel 50 van het verdrag van Lissabon nog niet ingeroepen en daarmee lijkt de twijfel in de media ook toe te nemen of dit ook effectief zal gebeuren. Het referendum is niet bindend, maar de regering had duidelijk gemaakt dat het zich aan de uitslag zou houden. Onzekerheid en onduidelijkheid troef dus, maar met een zo’n nipte uitslag over zo’n belangrijk thema hoeft dat ook niet te verbazen. Ondertussen neemt de druk om een nieuw referendum te organiseren toe.

Ook de Amerikaanse beurs ontsnapt natuurlijk niet aan de Brexit-rommelingen, al blijft de schade relatief beperkt. Twee uur na de opening verliest Wall Street 2,7%.

Luchtvaartgroep IAG  heeft zijn winstverwachting voor dit jaar naar beneden bijgesteld. Het moederbedrijf van British Airways, Iberia, Aer Lingus en Vueling houdt er rekening mee dat het op korte termijn last zal hebben van het Britse besluit om uit de Europese Unie te stappen.

IAG ging er tot dusver vanuit dat de operationele winst dit jaar net zo sterk zou toenemen als in 2015, mede dankzij nog lagere brandstofkosten. Op die prognose komt het bedrijf nu terug, hoewel het nog wel een aanzienlijke winststijging voorziet.

Het vertrek van de Britten uit het VK zal leiden tot een periode van onzekerheid en een zwakkere pond. Dit zal wegen op het aantal vliegtuigvakanties de Britten plannen en het aantal zakenreizen naar het VK. British Airways haalt een mooi deel van zijn winst uit zakenreizen. 

De obligatiemarkten zijn in trek en sturen de rendementen naar nieuwe dieptepunten. Vooral bij de zogeheten sterke landen. De Duitse 10-jaarsrente staat opnieuw negatief.

De blootstelling van de Amerikaanse bedrijven aan het VK is eerder beperkt. Toch zet Wall Street zich ook schrap voor een lagere opening.  Zoals de kaarten er nu bij liggen stevent de S&P500 af op een 3,6% lagere opening en zal de Dow Jones 2,8% afvallen. De nervositeit is af te lezen in de futures op de VIX-index die met 38% stijgt.

Net als de Europese aandelenmarkten zal de beurs van New York deze middag tegenvoets genomen worden. In het spoor van de Europese aandelenmarkten en vooral door het vooruitzicht dat de balans in het voordeel van Bremain over zou slaan, stonden de belangrijkste Amerikaanse aandelenindices donderdag bij de slotbel op een mooie winst. Bij de opening is het vooral uitkijken naar de prestatie van de bankaandelen. In de voorbeurshandel staan Citigroup, Bank of America en JPMorgan ruim 6% lager.

De Europese aandelenmarkten hebben ondertussen al een halve dag kunnen wennen aan het idee dat het VK binnenkort geen deel meer uit zal maken van de Europese Unie. Echt gewoon zijn ze het duidelijk nog niet. De meeste indices staan nog steeds stevig in het rood.

Op zoek naar bescherming tegen de stevige klappen die deze morgen op de aandelenmarkten werden uitgedeeld, gingen heel wat beleggers schuilen op de markten van de edelmetalen. En dat is onder meer goed nieuws voor de goud en de zilverprijs.

Tijd voor een Europeess sectoroverzicht, een halve dag na de beursopening op Zwarte Virijdag. De grote verliezers zijn de financiële waarden (-13%), terwijl ook telecomaandelen (-9%) en nutsbedrijven (-8,3%) helemaal onderaan de tabel bungelen. 

Verwachtingen en bemerkingen bij Brexit

• Toegenomen onzekerheid zal Britse economie zwaar treffen. Sommige spreken zelfs over een negatief effect van 2 procentpunten.
• Merk op dat het VK, ondanks de beslissing, nog twee jaar gewoon EU-lid blijft. De impact als gevolg van de wijziging van de handelsakkoorden zien we dus pas dan. Anderzijds zal er nu reeds een impact zijn als gevolg van de forse daling van het pond en de waarschijnlijke groeivertraging in het VK.
• Een belangrijke vraag voor het VK is: geloven buitenlandse bedrijven in een toekomst voor het VK buiten de EU? Als ze verwachten dat de handelsrelaties met het EU veel minder gunstig zullen worden, of dat het financieel paspoort vervalt (voor financiële instellingen), zullen die bedrijven veel minder geneigd zijn (uitbreidings)investeringen te doen. De groei van de investeringen was de voorbije maanden reeds in elkaar gezakt. Verhuizen sommige internationale financiële instellingen een deel van hun personeel richting Frankfurt of Parijs zoals ze hebben aangekondigd?
• De negatieve impact op de economieën in de Eurozone zal minder groot zijn, maar ook hier zal de onzekerheid op de economie wegen.
• Munten die lijden onder Brexit zijn natuurlijk het pond en de euro. De yen en de dollar ‘profiteren’.
• De daling / stijging van de munten zal een impact hebben op de inflatie(verwachtingen) van die landen. Voor de eurozone en het VK kan dit de inflatie een duw in de rug geven. Voor de VS en het VK zal dit de inflatie drukken. Merk op dat die opwaartse inflatiedruk wel zal getemperd worden door de verminderde vraag.
• Impact op rentevoeten
  • Rente VS obligaties 10Y kunnen dalen van 1,75% naar 1,35%. Een verdere daling als gevolg van de vlucht naar veiligheid mogelijk. Ook de Duitse overheidsobligaties profiteren. Deze ochtend daalde de Duitse 10-jaarsrente van +10 basispunten naar -10 basispunten.
  • Wat met obligaties in de periferie? Daar kan de spread ten opzichte van Duitsland stevig oplopen, tot wel 200 basispunten voor Italiaanse obligaties (= referentie voor perifere obligaties).
  • Een meer robuuste en snellere  interventies tegenover 2008 zou ervoor moeten zorgen dat de schok beter wordt geabsorbeerd. Er zijn meer buffers voorzien. De banken kunnen ook lenen voor een periode van 4 jaar, liquiditeiten in dollar en ponden zijn beschikbaar.
• Gevolgen op politiek vlak? Er wordt uitgekeken naar de Spaanse verkiezingen (dit weekend denk ik) + hervormingsagenda Italië.
• Reactie op de aandelenmarkten:
  • De voorbije 10 dagen waren de beurzen met bijna 8% de hoogte ingegaan. Daardoor is het neerwaarts potentieel vandaag toch wel een stuk groter.
  • Globaal zijn de aandelenmarkten ook relatief duur. Daaraan toegevoegd komt een stijging van de risicopremie. Historisch (voorbije 30 jaar bij vergelijkbare events) nam die toe met 150 basispunten bij dergelijke events. Dit komt neer op een neerwaarts potentieel van 20% (voor de Europese beurzen). Bankaandelen worden geraakt door stijging van de spreads.
• Goud profiteert van de onrust.

Het is een Brexit geworden en dat zorgt voor een schokgolf op de markten. Azië tuimelt naar beneden. Er komt een vlucht op gang naar de veilige havens: Amerikaans staatspapier en goud zijn in trek. In deze video licht Bolero-marktenspecialist al in het kort de reactie van de beurzen en aandelen toe.

De Europese beurzen zouden wel eens vlot 10% van hun waarde kunnen verliezen bij de opening

Eerste reactie:

• Het pond zakt met 10% naar het laagste niveau in 30 jaar. De koopkracht van de Britten gaat dus gigantisch onderuit (als ze nog eens van hun eiland komen) wat ongetwijfeld op de binnenlandse consumptie zal wegen. En natuurlijk zullen de Europese exporteurs (en zeker ook België met een handelsoverschot) richting het VK hier ook zwaar onder lijden. En daar komt voor die exporteurs waarschijnlijk nog een recessie in het VK bovenop.
• De euro gaat ook onderuit van 1,14 naar 1,10. De grote vraag is: komt er een kettingreactie of niet? Zullen landen als Spanje, Italië, Nederland ook een referendum houden om te vertrekken? Scheidt Schotland zich af van het VK?
• Voorsmaakje voor Europese beurzen? De Japanse beurs dondert 8% onderuit. De overige Aziatische beurzen tuimelen tussen de 2 à 4% onderuit. Dit wordt een harde landing.

Economische gevolgen:

• Dit zal een enorme vertrouwensschok met zich meebrengen. Op korte termijn zal dit zeker een forse negatieve invloed hebben op de Britse economie. Ook in Europa zal dit een vertrouwensschok teweeg brengen. Daar bovenop is er de financiële schok met een stevige verstrakking van de financiële condities. De spreads op obligaties zullen stevig de hoogte ingaan, zeker op obligaties van de perifere landen. Dat zal ongetwijfeld ook een verstikkend effect hebben op de economie.  

Sterkte!

Wall Street sloot gisteren in lijn met de Europese aandelenmarkten nog fors hoger en nam daarmee een voorschot op de opluchtingsrally die zou volgen als de Britten voor een Bremain zouden kiezen. Dat bleek op zijn minst voorbarig, want ook al is het zoals verwacht een dubbeltje op zijn kant gebleken: de penny is dan toch op de Brexit-kant gevallen.

De gevolgen laten zich ondertussen raden op de financiële markten. Het pond noteerde vannacht nog aan 1,5 dollar, maar noteert ondertussen op zo’n 1,35 dollar (-10%, wat erger is dan Black Monday). Eerder werden ook al niveaus van 1,33 dollar aangeraakt. Dat is het laagste niveau in meer dan 30 jaar en de belangrijkste stemmingsbarometer voor hoe de dag er vandaag uit zal zien.

Een voorsmaakje krijgen we alvast in de Aziatische handel waar verliescijfers van 6% en meer worden opgetekend. De futures voor de beurs van Londen wijzen op een uitschuiver van zo’n 9% en ook al is het nog vroeg dag in de VS, de S&P500 lijkt zich op te mogen maken voor een 4,4% lagere opening. De obligatiemarkten gaan hoger en geven een ruk aan de rente van de sterke Europese landen, waaronder Duitsland en Frankrijk. De zwakkere, vooral Zuid-Europese landen, zien de rentes verder afkalven.

Op de grondstoffenmarkten lopen de verliezen ondertussen ook snel op, onder meer de olieprijs gaat 6% lager. Op zoek naar houvast en vooral een veilige haven als goud geniet wel van extra belangstelling (+7%).

Op zoek naar de silver lining komen we terecht bij de vaststelling dat de uitkomst weliswaar niet diegene is waar de financiële markten op hadden gerekend, maar daartegenover staat wel dat er nu duidelijkheid is. De Britten stappen uit de Unie en daar moeten we voortaan rekening mee houden. Ook al zal het volgens artikel 50 van het verdrag van Lissabon nog zo’n 2 jaar duren voor de secessie een feit is. En de Amerikaanse centrale bankiers zullen straks waarschijnlijk ook hun plannen voor een nieuwe renteverhoging dit jaar terug onderaan de schuif steken. Uitkijken is het ook naar de reactie van de ECB.  

De markten voelen meteen de impact van de Brexit. Azië en pond duiken naar beneden, goud noteert al meteen hoger. 

Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar met 51,8% "Leave"-stemmen, wordt de Brexit als finaal beschouwd. Het Verenigd Koninkrijk keert de Europese Unie de rug toe.

• Wat is de Brexit?
• Wat is de mogelijke impact van een Brexit op de financiële markten en het pond?
• Hoe kunt u zich als belegger beschermen tegen een Brexit? Welke aandelen ontsnappen aan de Brexit?

In een uitgebreide voorbeschouwing krijgt u als belegger een duidelijk overzicht van de mogelijke gevolgen van een Brexit-scenario.

De KBC Securities-analisten screenden de Benelux-aandelen die ze opvolgen om na te gaan welke het meeste nadeel zouden ondervinden van een mogelijke Brexit.

Aalberts, Ageas, Agfa, Akzo Nobel, Arcadis, BAM Groep, GrandVision, Lotus Bakeries, Ontex, Recticel, Refresco, Van de Velde en Wessanen staan op de lijst. 

In hun uitgebreide Engelstalige nota komt u te weten waarom die aandelen het meeste impact zouden ondervinden.