Er beweegt wat in de Duitse sector van de zendmasten. Het Spaanse Cellnex en het Canadese Brookfield zouden een gezamenlijk bod van 20 miljard euro overwegen op de zendmasten van Deutsche Telekom, al kan Brookfield ook nog altijd alleen een bod uitbrengen. En ook Vodafones dochteronderneming Vantage Towers overweegt om de komende weken een bindend bod uit te brengen. Dat Cellnex interesse heeft, is geen verrassing, omdat CEO Gimeno vorige maand al formeel zijn belangstelling voor de Duitse zendmasten kenbaar maakte. Duitsland is een “superaantrekkelijke markt, klinkt het. Meer nog, het is de enige grote markt in Europa waar Cellnex nog niet aanwezig is en dat aan de vooravond van 5G.”, geeft financieel-econoom Tom Simonts mee.

Marge voor consolidatie

Reuters meldde in april dat Deutsche Telekom voorstellen onderzoekt om een meerderheids- of minderheidsbelang in zijn torendivisie te verkopen, waarbij Cellnex enkel een deal ambieert waarin het de meerderheidscontrole heeft. Met zo’n verkoop staat Deutsche Telekom zeker niet alleen. Het Britse Vodafone bracht zijn 82.000 zendmasten in tien landen in maart 2022 als een aparte divisie naar de beurs van Frankfurt.

Het Franse Orange splitste in februari dan weer 25.500 sites in Frankrijk en Spanje af in het onafhankelijke TOTEM. En dat is nog maar het tipje van de ijsberg, want ook in de VS, in Azië en in China werd al duchtig opgesplitst tussen operationele activiteiten en het telecomvastgoed. Volgens het hoofd strategie bij Proximus is er nog veel marge voor consolidatie in Europa. Amper 20% van de Europese zendmasten is in handen van een onafhankelijke mastenbeheerder, tegenover 90% in de VS.

Waarom zijn zendmasten zoveel waard?

Het afsplitsen van zendmasten is een godsgeschenk voor de telecomoperator, de infrastructuurbeheerder en de belegger. Het telecombedrijf kan door verkoop de logistieke activiteiten afsplitsen om zich volledig te focussen op het meer klantgericht denken en doen.

De afsplitsing van die passieve infrastructuur maakt daarom ruimte en cash vrij om te focussen op de kwaliteit en de snelheid van het internet, zowel mobiel als vast. Daarenboven is de uitrol van het supersnel mobiel internet 5G en glasvezel een peperdure grap, zodat de verkoop van de zendmastentak cash binnenbrengt dat nadien integraal en snel kan worden gerecycleerd.

De spelers die de masten overnemen, doen ook een zaakje. Zendmasten worden in veel gevallen suboptimaal beheerd, net omdat ze maar een van de vele bezigheden van een telecomoperator zijn. Ze hebben bijvoorbeeld specifieke teams voor onderhoud , zodat een zuivere beheerder van zendmasten een site tot 40% efficiënter kan opereren dan een telecomoperator, becijferden consultant EY en de vakorganisatie EWIA in november 2021. Het uitbesteden van zendmasten kan in Europa zeker nog 28 miljard euro aan kapitaal voor netwerken vrijmaken, klonk het.

Wordt Cellnex nog eens stapje groter?

Cellnex zou niet van plan een van zijn Europese participaties te verkopen om een mogelijke aankoop van de zendmasteneenheid van Deutsche Telekom te financieren. Vorig jaar tankte Cellnex nog 7 miljard euro vers kapitaal via een aandelenuitgifte, met als doel de nieuwe overname te kunnen financieren in Frankrijk.

Cellnex telde toen 5,2 miljard euro neer voor de 10.500 sites die de klanten van de Franse Altice-dochter SFR bedienen, met de belofte de komende acht jaar nog eens 900 miljoen euro te investeren in 2.500 nieuwe sites. Een nieuwe claimemissie, ingeval de Duitse belegering tot een goed einde wordt gebracht, werd uitgesloten. Prijs is in deze dan nochtans mogelijk minder belangrijk dan de strategische waarde, want Duitsland is een belangrijk én groot land.

Daarbovenop komt dat telecomtorens de afgelopen jaren het doelwit geweest zijn van grote overnames, waardoor ook buitenlandse partijen naar Europa zijn beginnen kijken. Zo krijgt de seriële overnemer Cellnex in zijn Europese thuismarkt meer en meer concurrentie van het Amerikaanse American Tower. Net zoals Cellnex en heel wat anderen wachten die soort bedrijven vol ongeduld de verdere uitrol van 5G af.

Cellnex in Nederland

Dat Cellnex en Deutsche Telekom elkaar goed kennen, bleek in juni 2021 al uit de deal tussen beide, waarbij Cellnex Netherlands de 3.150 telecommunicatietorens en -sites van T-Mobile Infra BV in Nederland gaat integreren. Deutsche Telekom brengt de activa van T-Mobile Infra BV (3.150 locaties) in bij Cellnex Nederland via het Digital Infrastructure Vehicle II-fonds, dat 38% van Cellnex Netherlands controleert. Cellnex investeerde toen 200 miljoen euro extra in DIV, terwijl Deutsche Telekom 400 miljoen euro investeerde. Het fonds moet zoeken naar passende investeringen in Europese digitale infrastructuuractiva zoals glasvezel, torens en datacenters.

Na groen licht van de Nederlandse mededingingsautoriteit baat Cellnex daardoor ondertussen meer dan 4.314 sites in Nederland uit. Beide partijen ondertekenden ook een langetermijn-leveringscontract van 15 jaar, dat automatisch kan worden verlengd voor periodes van 10 jaar. De aanwezigheid van Cellnex in Nederland dateert van 2016, toen het de eerste overnames van Protelindo en Shere afrondde. In 2017 nam Cellnex Alticoms 30 zeer hoge telecom- en datatorens met ‘edge datacenters’ over, waarna Cellnex Nederland de portfolio verder opkrikte tot meer dan 4.314 telecommunicatiesites en -torens.

Geen Cellnex in België

De Belgische masten zijn niet in handen van Cellnex. Telenet verpatste zijn portefeuille van mobiele zendmasten in maart 2022 immers via een sale-and-lease-back aan het beursgenoteerde Digital Bridge. De Amerikanen waren bereid om met 745 miljoen euro in cash over de brug te komen, fors meer dan de verhoopte 600 miljoen euro. De deal zat al in de markt sinds Telenets moedergroep Liberty Globals CEO Mike Fries na de publicatie van de tweede kwartaal cijfers van 2021 startte met het “te gelde maken van verborgen activa in onze operationele bedrijven, zoals torens in Nederland, België en het Verenigd Koninkrijk”.

De ongeveer 3300 Telenet zendmasten kregen door de deal een waardering van 225.000 euro per toren. Dat is niet weinig, vooral niet omdat de waardering per toren nog gedeeltelijk werd gedrukt door het feit dat de portefeuille voor 75% uit torenopstelpunten bestaat. De overige 25% zijn torens op de grond. Merk ook op dat in België het delen van torens bij wet verplicht is. Als gevolg daarvan deelt Telenet de meeste van zijn sites met mobiele spelers zoals Proximus en Orange Belgium.

Ook de zendmasten van Orange Belgium waren onderwerp van de overnamestrijd rond Orange Belgium. Het moederbedrijf Orange wilde Orange Belgium van de beurs halen, maar zonder succes. Het Britse fonds Polygon meende onder meer dat het bod véél te laag was, omdat geen rekening werd gehouden met de werkelijke waarde van de zendmasten. Polygon noemde de zendmasten toen “de Picasso van Orange Belgium”.

Op naar 130 000 zendmasten

Cellnex wil tegen 2030 ongeveer 130.000 zendmasten controleren in de 12 Europese landen waar het momenteel aanwezig is. En dat moet winst opleveren, al is daar vandaag nog niet echt sprake van. Cellnex boekte 93 miljoen euro nettoverlies in het eerste kwartaal van 2022, meer dan een verdubbeling dan in het eerste kwartaal van 2021. CFO Aisa toonde zich “zeer tevreden” met die resultaten, omdat het grotere verlies toe te schrijven is aan conservatieve boekhoudprocedures en de expansie van Cellnex. De groep zou winst moeten maken eens het investeringsproces afgerond is, maar dat zal duidelijk niet voor spoedig zijn.

Op naar winst?

De kerninkomsten stegen wel met 66%, terwijl de bedrijfskasstroom (EBITDA) aandikten tot 634 miljoen euro. De totale omzet ging dan weer 64% hoger tot 828 miljoen euro, dankzij de expansie. Vooruitkijkend blijft de Spaanse zendmastengigant voor 2022 mikken op een bedrijfskasstroom (EBITDA) van 2,65 à 2,7 miljard euro, op een omzet van 3,46 à 3,51 miljard euro. Volgens de analisten die de groep van nabij opvolgen zou er vanaf 2024 winst kunnen gemaakt worden, ook al zal dat in eerste instantie nog maar 81 miljoen euro zijn, tegenover 4 miljard euro omzet. Op dat moment zou ook de vrije kasstroom boven het nulpunt moeten uitkomen, als er tenminste niet nog héél wat masten worden overgenomen.