Er was vorig jaar veel te doen over allerlei ‘event risico’s’ die de economie en de rust op de markten dreigden te verstoren. De handelsoorlog, brexit, het mogelijke einde van de lange opwaartse economische cyclus, ze zorgden eind 2018 en vorige zomer voor opstootjes van marktturbulentie. In een iets langer perspectief waren het slechts rimpelingen in een voor het overige vlakke zee. In zowat alle markten is de volatiliteit laag tot extreem laag. Dat blijkt zowel uit de koersgrafieken, maar uit zich ook in zeer lage risicopremies in de optiemarkten. Dat geldt voor muntcombinaties zoals EUR/USD of EUR/GBP. Ook de lange, gelijkmatige opwaartse trend van de beurzen is uiting van die lage volatiliteit. Een eerste, wat simplistische conclusie kan zijn dat de lage risicopremies/volatiliteit een uiting zijn dat investeerders ‘er gerust in zijn’. Ze verwachten niet onmiddellijk forse koersschommelingen.

Overvloedig veel geld

Een groot deel van de verklaring wordt gevonden in de globale monetaire context. De overvloedige globale liquiditeit zorgt via allerlei kanalen voor lagere volatiliteit. Zo drukt de algemeen lage (reële) rente de risicopremies. Immers, door de lage rente zijn investeerders bereid een hoger risico te nemen om toch een iets hoger rendement te halen. Dat vertaalt zich in lagere kredietspreads in de obligatiemarkt of een relatief hogere waardering voor aandelen. In een context van algemeen lage vergoedingen stellen investeerders in de wisselmarkt zich ook tevreden met een lagere premie wanneer ze rendement zoeken via het verkopen (schrijven) van opties.

Centrale bankiers to the rescue

We komen ook nog even terug op die ‘geruste’ investeerders. Een andere manier om hetzelfde fenomeen te duiden is dat investeerders er groot vertrouwen in hebben dat de centrale banken wel altijd ter hulp zullen komen als het ‘echt mis’ gaat op de markten en/of in de economie. In het verleden werden veel ‘crisissen’ of periodes van forse koersschommelingen in gang gezet door een gebrek aan liquiditeit. Gedwongen verkopen leidden dan tot forse koersschommelingen. In een context van overvloedige liquiditeit is dat risico veel kleiner.

Winstnemingen

Gisteren vielen de beurzen ten prooi aan winstnemingen. Investeerders zijn ongerust over de verspreiding van het coronavirus in Azië. We doen geen uitspraak over de mogelijke impact van het virus op de groei in de regio. Tot nader bericht gaan we er wel vanuit dat dit soort correcties (zoals ook onzekerheid omtrent Iran eerder deze maand) niet echt ver moeten gaan. Ook hier doen de globaal overvloedige liquiditeit en, als het echt grote gevolgen zou hebben, wat steun van de Chinese (monetaire) autoriteiten waarschijnlijk wel hun werk.

Gezocht; een prijs voor risico

Is er dan niets wat de markten meer ‘risicogevoelig’ kan maken? ‘Op lange termijn’ gaan hogere risicopremies in principe samen met een normalisatie van de reële rente. De rente bodemde recent wel wat uit, maar blijft laag.

Een ander, minder comfortabel scenario zou zijn dat investeerders in (sommige) markten tot de conclusie komen dat risico zo zwaar ‘onderprijsd’ is dat het niet meer door een bijkomende actie van de ‘almachtige’ centrale banken kan worden ondersteund. KBC Economics denkt niet dat dit punt al bereikt is, zeker niet in een context waar het economisch opnieuw wat beter zou gaan.

We houden in dit verband toch opnieuw de centrale bankiers in het oog. Als zij meer aandacht gaan geven aan financiële overdrijvingen/financiële stabiliteit kan dat een eerste indicatie zijn dat het tijd is voor een herprijzen van de risicopremies. Het zal hoe dan ook moeilijk zijn om deze aanpassing niet te bruusk te laten verlopen.