De stemming over een decreetwijziging die de deur open moet zetten voor een gedeeltelijke privatisering van de Vlaamse openbare zorgvastgoed werd gisteren opnieuw uitgesteld. Nochtans willen de meerderheidspartijen in het parlement (N-VA, CD&V en Open VLD) dat gemeentelijke zorginstellingen een apart bedrijf kunnen oprichten waarin ze bijvoorbeeld hun infrastructuur verzelfstandigen. Daarin kunnen private investeerders van het type CP Invest, Aedifica en Cofinimmo tot 49% in investeren, waardoor een kapitaalinstroom in de sector mogelijk wordt. Uitstel is geen afstel, volgens KBC Securities-analist Wido Jongman.

Inhoud van het decreet

De meerderheidspartijen in het parlement willen in essentie dat gemeentelijke zorginstellingen een apart bedrijf kunnen oprichten waarin ze bijvoorbeeld hun infrastructuur verzelfstandigen. Belangrijker nog is dat private investeerders tot 49% in deze verzelfstandigde bedrijven kunnen investeren, waardoor een kapitaalinstroom in de sector mogelijk wordt.

De oorspronkelijke plannen dateren ondertussen al van oktober 2019: in het toenmalige Vlaamse regeerakkoord stond dat de steden en gemeenten “private partners kunnen toelaten tot hun welzijnsverenigingen”, maar dat ze de meerderheid in eigen handen moeten houden en zelf de doelstellingen moeten blijven bepalen. De plannen liggen er al jaren, maar telkens stuitten ze op juridische bezwaren, zodat een wijziging van het decreet nodig was . Eind 2020 leidde dit tot een voorstel tot decretale wijziging dat tot op heden door verschillende belanghebbenden is bestreden. Een beslissing van de Vlaamse regering in juli en oktober werd uitgesteld en de geplande stemming van 17 november is opnieuw uitgesteld.

Impact op Belgische zorgvastgoedontwikkelaars

Een goedkeuring van de voorgestelde decreetwijziging zou een belangrijke ontwikkeling voor CP Invest, Cofinimmo en Aedifica betekenen: tot 2025 kunnen zij immers geen nieuwe Belgische verpleegbedden aan hun portefeuille toevoegen, wat de investeringsmogelijkheden vanzelfsprekend erg beperkt. Een decreetwijziging zou een nieuwe substantiële Belgische investeringsopportuniteit bieden voor de Belgische vastgoedsector, die voor wat betreft gezondheidszorg wordt gekenmerkt door relatief lage rendementen (3,4% op een erfpacht van topvastgoed) in vergelijking met andere Europese landen.

Gemeenten (OCMW's) en openbare organisaties bieden echter een aantrekkelijk kredietrisicoprofiel in de Belgische huurdersbasis. En dat de sector klaar staat om te investeren is duidelijk: dit voorjaar waren er al geruchten in de pers dat Aedifica deel zou uitmaken van een consortium dat 500 miljoen euro zou alloceren om in deze nieuwe investeringsmogelijkheid te stappen.

Zorg Bedrijf Antwerpen

Volgens de plaatselijke pers komt de druk om het decreet erdoor te krijgen vooral van het Openbaar Zorgbedrijf Antwerpen (Ziekenhuis Antwerpen (ZA), eigenaar van 46 dienstencentra, 3.500 serviceflats en 19 woonzorgcentra). Het heeft hervormingen gepland om het hoofd te kunnen bieden aan de financiële krapte en wil verdere groei buiten Antwerpen kunnen financieren. ZA wil daarom extra kapitaal aantrekken door een deel van de diensten gedeeltelijk uit te besteden, onder meer via private participaties in nieuw opgerichte bedrijven rond vastgoed, catering en andere ondersteunende diensten. In eerste instantie zou dit ten belope zijn van 25% (nota die ter stemming wordt voorgelegd is een participatiegraad tot 49%).

Afgelopen mei meldde de lokale pers dat ZA reeds externe financiering had gevonden en in exclusieve gesprekken was met een financieel consortium rond (semi) publieke spelers, Participatiemaatschappij Vlaanderen, PMV (100% publiek), Gimv (27% publiek) gesteund door Aedifica en exploitant Vulpia (een private familie vennootschap). In de pers werd melding gemaakt van een kapitaalinstroom van 500 miljoen euro.

KBC Securities over gedeeltelijke privatisering van zorgvastgoed

Een decreetwijziging die een gedeeltelijke privatisering van het Vlaamse openbare zorgvastgoed mogelijk maakt, is interessant, maar moet dus wel nog goedgekeurd worden door het Vlaams Parlement. Na vele jaren van debat werd een stemming al voor de derde keer uitgesteld, omdat meerderheidspartij CD&V ervoor wil zorgen dat ziekenhuizen van het decreet worden uitgesloten.

Ondanks het huidige uitstel acht analist Wido Jongman de kans groot dat er uiteindelijk toch een wijziging van het decreet komt: de Belgische zorgsector kan het kapitaal meer dan goed gebruiken en zal het waarschijnlijk niet van de overheid kunnen krijgen. Zo’n wijziging zou positief zijn voor spelers zoals Aedifica, CP Invest en Cofinimmo. Vandaag blijven de adviezen en koersdoel voor de drie groepen ongewijzigd.