GoTo (+23%) kende vandaag een beursdebuut in stijl. Het grootste technologiebedrijf van Indonesië haalde 1,1 miljard dollar op in een langverwachte beursgang, waardoor de verwachtingen voor nog meer succesvolle technologie-IPO’s in deze snelgroeiende sector werden aangewakkerd. Hoog tijd, vindt financieel econoom Tom Simonts, om wat dieper in te gaan op GoTo, maar ook op de term ‘IPO’. Hoe werkt een beursgang, wat is het doel ervan en welke belangrijke IPO’s staan er dit jaar nog op de rol?

Vijfde grootste beursgang dit jaar

Volgens databedrijf Refinitiv is dit ’s werelds vijfde grootste beursgang dit jaar. En het is de derde grootste beursgang ooit in Indonesië, na Bukalapak en Mitratel. Meer nog dan de omvang is de forse koerswinst een opsteker voor enkele van de techreuzen die GoTo steunen, waaronder grote investeerders SoftBank Groups Vision Fund 1 en Alibaba.

GoTo's beursnotering breekt met een wereldwijde trend van bedrijven die IPO's schrappen of uitstellen vanwege zorgen over de Russische invasie in Oekraïne, stijgende inflatie en stijgende rentetarieven. Nu de technologie-industrie in Zuidoost-Azië op stoom komt, is het sterke debuut van GoTo een goed voorteken voor andere technologiebedrijven in de regio die in Indonesië of elders in de wereld naar de beurs willen gaan.

Over GoTo

PT GoTo Gojek Tokopedia, dat handelt onder de naam GoTo, is een Indonesische holdingmaatschappij. Het bedrijf ontstond in 2021 uit een fusie tussen de twee meest waardevolle startups van Indonesië: Gojek, een on demand multi-service platform en digitale betalingstechnologiegroep en e-commercebedrijf Tokopedia. De fusie zorgde er voor dat GoTo de grootste startup is geworden in Indonesië.

GoTo bestaat uit drie onderdelen: Gojek, GoTo Financial en Tokopedia.

• Gojek: is een on-demand multi-service platform dat chauffeurs boekt voor transport of voor andere diensten zoals boodschappenbezorging.
• GoTo Financial: omvat diensten zoals GoPay, GoSure, GoInvestasti, GoPayLater, Midtrans en Moka.
• Tokopedia: is een van Indonesië's populairste onlineshoppingportals en, naar verluidt, zijn "meest waardevolle tech business na Gojek zelf".

Wat is een IPO?

Een IPO staat voor Initial Public Offering, oftewel een eerste verkoop van aandelen aan het publiek. In mensentaal mag u dat dus lezen als “een beursintroductie”, waarbij een privébedrijf aandelen verkoopt op een effectenbeurs die aandelen beschikbaar maakt voor aankoop door het grote publiek.

Hoe werkt een beursgang?

Een privébedrijf dat een beursgang plant, moet een pak papierwerk en financiële informatie indienen om te voldoen aan de vereisten van de beurswaakhond. In de VS is die instantie gekend als de Securities and Exchange Commission (SEC), in Nederland is dat de AFM (Autoriteit Financiële Markten) en in België is dat de FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten). Allen houden ze toezicht op de beursgenoteerde bedrijven.

De privéonderneming die naar de beurs wil gaan stelt één of meerdere investeringsbanken aan, die advies geven over de beursgang en helpt bij het bepalen van een correct waardering. Deze banken, underwriters genaamd, helpen de gehele voorbereiding van een beursgang, inclusief het opstellen van belangrijke documenten voor investeerders en het plannen van bijeenkomsten met potentiële investeerders, de zogenaamde roadshows. Het hele proces wordt opengesteld voor een syndicaat van investeringsbanken, die samen de aandelen zo wijd mogelijk zullen verkopen.

Het doel van een beursgang

Een beursgang komt heel vaak op een moment dat het bedrijf té groot is geworden om enkel afhankelijk te zijn van bancaire leningen en het groeikapitaal van privéinvesteerders. Meestal verkopen de eerste investeerders in het bedrijf een deel van hun aandelen, om zo hun investering met winst te verzilveren. Dat is niet onlogisch, want een beursgang is vaak het begin van een nieuwe fase in de levenscyclus van een bedrijf.

Andere redenen om een beursgang na te streven zijn onder meer de noodzaak om grote sommen vers kapitaal op te halen, het vergroten van het publieke profiel van een bedrijf, de wens om schulden af te bouwen, de noodzaak om extra in te zetten op onderzoek en ontwikkeling, overnames te kunnen financieren, etc. Voor al die doelstellingen kan er vaak ook kapitaal worden aangetrokken via durfkapitalisten, erg vermogende particuliere investeerders of bankleningen, maar die opties hebben vaak een behoorlijke kostprijs.

Hoewel een beursgang het voor een bedrijf gemakkelijker of goedkoper kan maken om kapitaal aan te trekken, compliceert het nog tal van andere zaken. Er zijn openbaarmakingsvereisten, zoals het indienen van driemaandelijkse en jaarlijkse financiële verslagen. Een publiek genoteerd bedrijf moet verantwoording afleggen aan de aandeelhouders en er zijn rapportageverplichtingen voor zaken als aandelenhandel door hogere leidinggevenden of andere stappen, zoals het verkopen van activa of het overwegen van overnames.

Welke belangrijke IPO’s staan er nog op de rol?

De IPO-activiteit bereikte in 2021 recordhoogten, dankzij een zeer optimistische stemming op de aandelenmarkt. Maar de IPO-vooruitzichten voor 2022 zijn heel anders, omdat een groot aantal beursintroducties ondertussen werden uitgesteld, of zelfs geannuleerd, omwille van de vele problemen gerelateerd aan het conflict in Oekraïne, de forse rentestijging, de aanhoudende problemen met de toeleveringskettingen en de blijvende dreiging van COVID-19. Niettemin staan er wel nog enkele prominente bedrijven op de rol:

• Stripe                                 Financiële diensten                                       95 miljard dollar
• Klarna                               Payments                                                        46 miljard dollar
• Chime                                Financiële diensten                                       40 miljard dollar
• Instacart                           Detailhandel                                                   39 miljard dollar
• Databricks                       Databasebeheer                                             38 miljard dollar
• Discord                             Sociaal netwerken                                         17 miljard dollar
• Reddit                               Social media                                                    15 miljard dollar
• Plaid                                  Financiële diensten                                       13 miljard dollar
• Impossible Foods          Niet-duurzame consumptiegoederen        10 miljard dollar
• Better.com                       Hypotheken                                                    8 miljard dollar

Wat met SPAC's?

De laatste jaren is het gebruik van zogenaamde special purpose acquisition companies (SPAC), ook bekend als "blanco cheque bedrijf", een erg populair middel geworden om naar de beurs te komen. Zo’n SPAC haalt geld op bij zijn beursgang met als enig doel andere bedrijven over te nemen. Het doelwit is daarbij zelden tot nooit gespecifieerd, vandaar de connotatie ‘blanco cheque”.

In mensentaal uitgedrukt geven beleggers in SPAC’s geld aan een entiteit die niets bezit, maar wel vertelt: 'Vertrouw me, ik zal er alleen maar goede acquisities mee doen”. Eens de SPAC genoteerd is en geld gekregen heeft via zijn beursgang, kan het proberen om te privébedrijven over te nemen, zodat die het proces om naar de beurs gaan aanzienlijk kunnen versnellen. Het bedrijf dat wordt overgenomen, via een fusie, moet namelijk niet langs de gigantische administratieve molen passeren.

De SPAC-route is zo populair geworden dat ze tekenen voor meer dan de helft van de IPO's in de VS in 2020. Dat tempo vertraagde wel al in 2021, onder meer omdat nogal wat van de afgeronde transacties na de fusie niet bepaald geweldig presteerden.