do. 19 nov 2020

Hoe zou het nog zijn met...de brexit? Het is de voorbije weken opvallend stil rond de finale onderhandelingen. Op enkele kleine nieuwsflashes na, met scenario's die variëren van uitzichtloze onderhandelingen zonder deal eind december en berichten van hoop over een handelsakkoord, lijkt er nog steeds betrekkelijk weinig vooruitgang geboekt te zijn.
Zonder akkoord stevenen het VK en de EU nog steeds af op een harde brexit op 31 december. Dan loopt het transitieakkoord ten einde en vallen het VK en de EU terug op WTO-regels en -tarieven. In theorie althans, want deadlines zijn een rekbaar begrip gebleken in de onderhandelingen, die intussen al sinds medio 2016 aan de gang zijn. Hoewel zo'n harde brexit al langer - en steeds meer - tot de mogelijkheden behoort, zullen de economische gevolgen zich toch wel laten gevoelen en kan er ook wel een impact op de Europese markten zijn. Financieel analist Siegfried Top (KBC Asset Management Strategieteam) licht toe.
VK in moeilijke positie
De Britse regering lijkt zich steeds meer in een moeilijke positie te hebben gewrongen. KBC AM ziet vier elementen die daarin een rol spelen.
(1) Ten eerste is de positie van Boris Johnson en zijn regering verzwakt. Johnson, die opnieuw voor enkele weken in quarantaine zit, stuurde vorige week topadviseur en brexiteer Dominic Cummings de laan uit, wellicht na een conflict met Johnsons verloofde Carrie Symonds. Ook het coronabeleid van Johnson wordt als zeer matig bestempeld.
(2) Ten tweede kreeg Johnson al een stevige nederlaag te verwerken in het House of Lords, dat met grote meerderheid Johnsons 'Internal Market Deal', met aanpassingen aan het akkoord met de EU, verwierp. Die 'aanpassingen' hebben vooral betrekking op de regeling over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland, die ook na de brexit een 'zachte grens' zou blijven, maar waardoor tussen Noord-Ierland en Groot-Brittannië wél grenscontroles zouden komen. Een grens in de Ierse zee dus, wat voor veel Britten en Protestantse Noord-Ieren moeilijk te verkroppen blijkt. Johnson liet al weten de stemming van de Lords naast hem neer te leggen en de wet opnieuw naar het House of Commons te schuiven, tenzij er tegen dan een handelsdeal met de EU is.
(3) Een derde complicatie voor de regering Johnson is dat Joe Biden intussen president-elect van de VS is. Biden, die Ierse roots heeft, is niet te vinden voor een harde grens tussen de Ierse republiek en Noord-Ierland. Biden gaf ook aan opnieuw nauw samen te willen werken met de EU, anders dan president Trump, die het niet begrepen had op de Europese Unie en volop de Brexit steunde, inclusief beloften voor een Amerikaans-Brits handelsverdrag.
(4) Ten vierde, en meest acuut, lijkt de Britse tactiek om te wachten op toegevingen van de EU voorlopig niet te werken. De Commissie en de Raad hebben de handen vol met het EU-budget en coronahulppakket - waarbij Hongarije en Polen voorlopig dwars liggen en een nieuwe institutionele crisis dreigt - en zijn minder gefocust op de Brexit. De EU-landen lijken op zich ook beter voorbereid op een harde brexit dan de Britten zelf, die wel een plan hebben, maar waar duidelijk ook gaten in zitten. Zo lijkt het VK niet klaar met al het papierwerk voor grensovergangen, uitbreiden van douane-parkings, of labelen van goederen. Ook voor heel wat Britse bedrijven, die al stevig geraakt worden door de coronacrisis, zou dit de druppel teveel kunnen zijn. Dit alles zou wat Britse toegevingen en een 'beperkt' akkoord kunnen bespoedigen.
Markten liggen er (nog) niet wakker van
De financiële markten tonen voorlopig weinig interesse voor wat het slotakkoord van de brexit zou kunnen zijn. De aandacht gaat volledig naar het afwegen van de ernst van de tweede coronagolf en de negatieve effecten op bedrijven op korte termijn tegenover het verwachte herstel volgend jaar, dat door de recente vaccin-successen meer en meer wordt ingeprijsd.
Enkel het Britse pond reageert wat bij goed of slecht nieuws rond de brexit-onderhandelingen, maar al bij al zijn ook hier de bewegingen vrij beperkt.
Als het écht tot een harde brexit komt, kan het negatieve sentiment wellicht wat wegen op zowel Britse als, in mindere mate, eurozoneaandelen. Het Britse pond zou dan ook wat verder kunnen verzwakken, wat een voordeel kan zijn voor grote, exporterende Britse bedrijven met beperkte activiteiten in het VK zelf (bijvoorbeeld energie- of mijnbouwbedrijven).
Als het daarentegen toch tot een beperkt akkoord komt, kan er volgens KBC AM zeker voor het Britse pond en aandelen een kleine opluchtingsrally volgen. Hierbij zullen dan vooral de kleinere, binnenlandse bedrijven in het VK het goed doen, net als bijvoorbeeld de banken.