De Russische invasie van Oekraïne veranderde het geopolitieke landschap fundamenteel met belangrijke gevolgen voor de economie en de financiële markten. Er heerst nog grote onzekerheid over hoe en wanneer het conflict zal worden beslecht. Maar de oorlog en de strenge sancties van het Westen tegen Rusland zorgen voor een beduidende risicoaversie op de financiële markten, een forse prijsstijging van energie en andere grondstoffen en een plotse en strenge isolatie van de Russische economie.

De energieprijzen

De stijging van de energieprijzen weerspiegelt de cruciale rol van Rusland als de tweede belangrijkste producent en exporteur van olie in de wereld en cruciale gasleverancier voor de EU. Verschillende factoren dragen bij tot de prijsstijgingen: de bezorgdheid dat het aanbod ernstig zou worden verstoord door Westerse embargo’s of Russische vergeldingsacties, alsook het feit dat bedrijven Russische olie mijden vanwege reputatierisico’s en onzekerheid. De toestand blijft erg onzeker en het risico op energietekorten in de EU mag niet worden uitgesloten.

KBC Economics verhoogt de voorspelling voor een vat ruwe Brentolie naar 130 dollar aan het einde van het eerste kwartaal van 2022 en 90 dollar tegen het einde van het jaar. Maar het risico op nog duurdere olie is groot.

De hogere grondstoffenprijzen en in het bijzonder de hogere energieprijzen zetten de reeds hoge inflatie in zowel de eurozone als de VS verder en voor langere tijd onder opwaartse druk. KBC Economics trok de inflatieverwachting voor de eurozone op van gemiddeld 3,6% tot 5,5% voor 2022 en van 1,6% tot 2,3% in 2023. Voor de VS trokken ze de inflatieverwachting voor 2022 op van 4,2% tot 5,8%.

De eurozone

De oorlog in Oekraïne en de sancties tegen Rusland zullen naar verwachting een negatieve impact hebben op de economische groei in de eurozone, vooral omwille van de hoge energieprijzen, die de koopkracht zullen aantasten en zullen wegen op het vertrouwen. De overheid zal een deel van de schok opvangen, maar dat zal pas geleidelijk een impact hebben. KBC Economics verlaagt daarom onze groeiraming voor het reële bbp verlaagd van 3,5% tot 2,7% voor dit jaar en van 2,4% tot 2,1% voor 2023.

De VS-economie

De VS-economie blijft gekenmerkt door een sterk herstel. De verbetering van de pandemie maakte een toename van 678.000 jobs op de arbeidsmarkt mogelijk. De VS-economie is weliswaar minder direct blootgesteld aan de ontwikkelingen in Oekraïne maar de hogere energieprijzen en de daaruit voortvloeiende hogere inflatie kunnen wel wegen op het consumentenvertrouwen en de consumptie-uitgaven. KBC Economics verlaagt ook de groeiverwachting voor het reële bbp voor 2022 van 3,3% tot 3,1%, met een onveranderde groeiverwachting van 2,3% voor 2023.

Centrale banken

De oorlog in Oekraïne en de energieschok zorgen over het algemeen voor meer inflatie en lagere economische groei. Dat maakt het pad naar de normalisatie van het beleid van de grote centrale banken complexer. In lijn met de verwachtingen van KBC Economics stelt de ECB evenwel toch snellere afbouw van haar programma voor de aankoop van activa (APP) in het vooruitzicht. Op voorwaarde dat de cijfers in de eurozone niet wezenlijk verslechteren in de komende weken en maanden. KBC Economics blijft uitgaan van een eerste renteverhoging tegen eind 2022.

Wat de Fed betreft handhaven de KBC-economen hun verwachting van vijf verhogingen van de basisrente met 25 basispunten dit jaar, te beginnen in maart, gevolgd door vier bijkomende verhogingen in 2023. De verzwakking van de Tsjechische kroon en de Hongaarse forint op de wisselmarkten lokte een verdere verkrapping van het beleid van de centrale banken uit.