KBC Economics sleutelde aan de Belgische economische groeivooruitzichten voor dit en volgend jaar. Na een verrassend sterke start van het jaar is er ruimte voor een lichte verbetering van de groeiprognoses van 2% naar 2,1%, maar voor 2023 worden de verwachtingen neerwaarts herzien: 1,1% wordt 0,8%. De inflatieverwachtingen worden verhoogd, zowel voor dit als volgend jaar.

Veerkrachtig eerste kwartaal
De eerdere raming van de Belgische binnenlandsproduct (bbp)-groei over het eerste kwartaal van 2022 werd door het Instituut voor de Nationale Rekeningen opwaarts herzien: een stijging van 0,3% tot 0,5%. Dat betekent dat de start van het jaar beter was dan aanvankelijk gedacht. De stijging met 0,5% tegenover het vorige kwartaal bleef iets achter bij de eerstekwartaalgroei in de eurozone, die eveneens opwaarts werd herzien (0,3% tot 0,6%) vooral door zeer sterke Ierse cijfers.

De Belgische groei in het eerste kwartaal werd geschraagd door alle bbp-componenten, uitgezonderd de overheidsconsumptie en -investeringen. De overheidsinvesteringen liepen sterk terug (-13,1%), nadat zij in de vorige twee kwartalen een impuls hadden gekregen door uitzonderlijke militaire aankopen. In tegenstelling tot de eurozone steeg de particuliere consumptie in België nog gematigd (+0,5%), uitsluitend als gevolg van aankopen van niet-duurzame goederen. Aankopen van duurzame goederen krompen door een sterke daling van de autoverkopen. De gezinnen verhoogden ook hun investeringen in woningen (+2,9%) en ook de bedrijfsinvesteringen namen sterk toe (+2,7%). Die laatste werden positief beïnvloed door een aantal specifieke scheepstransacties in het buitenland.

Stopzetten pandemiebeperkingen beperken impact van Russische inval
De veerkracht van de finale binnenlandse vraag over het eerste kwartaal toont dat het effect van de Russische inval in Oekraïne en de daarmee samenhangende geopolitieke onzekerheid nog beperkt is gebleven. De nog goede prestatie is wellicht het gevolg van de opheffing van de aan de pandemiegerelateerde beperkende maatregelen in het laatste kwartaal van 2021. Die hebben een overloopeffect gehad op de groei in het eerste kwartaal van dit jaar.

De grote groeibijdrage van de voorraden (+0,5 procentpunt) kan er echter op wijzen dat de consumptievraag in de loop van het kwartaal wel is vertraagd. Bovendien daalden in het eerste kwartaal zowel de uitvoer als de invoer, na zes kwartalen op rij te zijn toegenomen. Daar de invoer sterker daalde dan de uitvoer, leverde de netto-uitvoer toch nog een positieve bijdrage aan de bbp-groei (+0,1 procentpunt).

Verslechterende vooruitzichten
Enquête-indicatoren en enkele harde cijfers wijzen op een verslechtering van het economische klimaat, die vooral verband houdt met de geopolitieke situatie en de oplopende inflatiedruk. Het consumentenvertrouwen herstelde zich in april en mei slechts beperkt van de inzinking in maart en de beoordeling door de bedrijven van de vraag in de detailhandel voor de komende drie maanden daalde in mei aanzienlijk.

Ook op de arbeidsmarkt sloegen verschillende indicatoren om. Zo is de jaar-op-jaardaling van het aantal werkzoekenden sinds eind 2021 aan het afzwakken en vertoonde de geharmoniseerde werkloosheidsgraad in april de eerste stijging na meer dan een jaar van daling.

De forse toename van de onzekerheid en de tijdelijke daling van de koopkracht door de relatief hoge inflatie en de slechts vertraagde loonindexering zullen de private consumptie in het tweede en derde kwartaal waarschijnlijk treffen. De stijgende inputkosten voor bedrijven en grotere onzekerheid zullen de investeringsgroei afremmen.

De KBC-economen verwachten nu een bbp-krimp in het tweede kwartaal (met -0,3%) en een stagnatie in het derde (0,0%). Ze hebben het kwartaalgroeipad vanaf het laatste kwartaal van 2022 licht neerwaarts bijgesteld, in overeenstemming met het aangepaste scenario voor de eurozone, op grond van het vooruitzicht van minder monetair ondersteuning door de ECB.

In combinatie met het opwaarts herziene cijfer voor het eerste kwartaal brengt dit de prognose van KBC voor de Belgische reële bbp-groei in het volledige jaar 2022 iets hoger op 2,1%, tegen 2,0% voordien. KBC blijft benadrukken dat het groeicijfer voor 2022 wordt opgedreven door een groot overloopeffect van 2021.

De groeivooruitzichten voor 2023 zijn neerwaarts bijgesteld van 1,1% naar 0,8%. Daarmee zijn we vrij pessimistisch in vergelijking met de recente prognoses van de officiële instellingen (zie figuur onderaan) 

Inflatie
Zowel de inflatie volgens de nationale consumptieprijsindex (CPI) als volgens de Europees geharmoniseerde index (HICP) hervatten in mei hun opwaartse trend, tot respectievelijk 9,0% en 9,9%. Die maand had één op de drie goederen en diensten in de nationale index een prijsstijging van 6% of meer, en zeven op de tien een prijsstijging van 3% of meer, wat erop wijst dat de prijsstijgingen zich verder verspreiden over meer goederen en diensten. Als gevolg van zowel de opwaartse verrassing in de jongste inflatiecijfers als een opwaartse herziening van ons olieprijsscenario (zie hierboven), verwachten de KBC-economen nu een gemiddelde inflatie in België van 8,7% in 2022 en 3,4% in 2023, komende van respectievelijk 8,3% en 3,0% in het vorige scenario.