De beurzen kleuren rood en zeker de bankaandelen krijgen rake klappen. Financieel-econoom Siegfried Top geeft zijn analyse:

Drie kleine banken opgedoekt

Waar tot zo'n week geleden geen vuiltje aan de lucht leek lijken we nu teruggekatapulteerd naar de vroege dagen van de financiële crisis van 2008. De reden hiervoor is de liquidatie van 3 relatief kleine banken, Silicon Valley Bank (SVB), Signature Bank en Silvergate, respectievelijk nummers 16, 29 en 128 op de ranglijst van Amerikaanse banken naar hun activa gerangschikt. SVB kon als grootste van de 3 met zo'n 200 miljard aan activa recent zelfs nog uitpakken met een plekje op de Forbes America's best banks lijst. SVB had als nichebank die vooral technologiebedrijven tot zijn klantenbestand rekende een goede reputatie opgebouwd. Hoe kon het zo snel zo fout lopen?

Vorige woensdag ging de bal aan het rollen, toen duidelijk werd dat SVB mogelijks kapitaal én liquiditeitsproblemen had. Dat de veel kleinere crypto-bank Silvergate eerder ook de handdoek in de ring moest gooien hielp niet. SVB nam nog een aantal maatregelen om het vertrouwen te herstellen, zoals nieuw kapitaal zoeken en het verkopen van een groot deel van zijn obligatieportefeuille, maar beide kwamen te laat. Integendeel, de verkoop van de Amerikaanse overheidsobligaties, die het bedrijf aan lage rentevoeten had aangeschaft en nu moest verkopen met stevige verliezen door de sterke stijging van de rente, maakte het probleem alleen maar groter. Op donderdag adviseerde een aantal hedge funds om niet alleen het aandeel te verkopen, maar ook de deposito's van de bank weg te halen. In het snelle, digitale tijdperk, verlopen 'bank runs' anders dan vroeger: op slechts 24 uur vloeiden zo'n 42 miljard dollar aan deposito's uit de bank. Er werd intussen geen nieuw kapitaal gevonden en SVB werd door de regelgever overgenomen. Hetzelfde lot lijkt zondag Signature Bank te hebben ondergaan. De vraag die door de markten gaat is welke andere banken mogelijk eenzelfde lot beschoren zijn.

Besmettingsrisico's lijken beperkt

De Amerikaanse regulator trad volgens ons snel en doortastend op. Door enkele kleine nichebanken snel op te doeken en tegelijk het depositogarantiestelsel uit te breiden van $250000 naar alle depositos worden de gewone spaarders en bedrijven uit de wind gezet. Bovendien beperkt dit het risico op nieuwe bank runs, vermits spaarders hun deposito's niet hoeven weg te halen bij banken in moeilijkheden. Enkele technologiebedrijven die mogelijk zelf in de problemen zouden gekomen zijn lijken daardoor eveneens gered. Bovendien zijn, anders dan in 2008, de grote banken veel beter gereguleerd en gekapitaliseerd, waardoor deze voldoende buffers hebben, zowel qua kapitaal als liquiditeit. De grote, traditionele banken zijn dan ook veel robuuster dan de kleine, groeigerichte nichebanken zoals SVB en Signature bank.

Een ontwikkeling die we wel in de gaten moeten houden is de impact van de fors gestegen rente op de sector, vooral dan in de VS. De inverse rentecurve verklaart immers voor een deel waar het is fout gelopen bij SVB, maar ook andere financiële instellingen zitten hierdoor met substantiële (papieren) verliezen.

Ten slotte lijken voor de reële economie er ook wat risico's te zijn bijgekomen, of, in elk geval, meer zichtbaar. Zo wordt duidelijk dat het sterk optrekken van de beleidsrente wel degelijk risico's inhoudt, en dat daardoor de financiële condities op verschillende manieren worden verstrakt. Technologiebedrijven zullen moeilijker krediet vinden nu een van hun belangrijkste geldschieters, SVB, er niet meer is. Ook andere banken zullen mogelijk wat strenger worden op hun kredietvoorziening. De sterke stijging van de hypotheekrentes lijkt eveneens al meer en meer te gaan wegen op de omzet aan nieuwe leningen.     

Naar onze mening zijn dit allemaal vooral risico's voor de Amerikaanse financiële bedrijven. In Europa zijn zowel de rentes nog lager, als is de blootstelling aan bijvoorbeeld SVB, Signature of andere groei-gerelateerde bedrijven al bij al beperkt. De druk op Europese financials vandaag lijkt ons dan niet gerechtvaardigd.  

Voorzichtig blijven, maar geen paniek

We gaan er niet van uit dat er een nieuwe financiële crisis voor de deur staat. De risk-off marktreactie lijkt ons dan ook overdreven, al komt deze niet helemaal uit de lucht vallen. De aandelenmarkten waren de voorbije maanden fors gestegen, vooral dan in Europa. De tijd leek dan ook rijp voor een correctie, al was het zoeken naar wat deze in gang kon zetten. Wellicht kan het risk-off sentiment nog enkele dagen de bovenhand halen, al lijken op het eerste zicht de Amerikaanse beurzen wat te stabiliseren. De verwachtingen dat de Federal Reserve haar beleidsrente volgende week eventueel maar beperkt – of helemaal niet – zal optrekken kan eveneens een positieve impact hebben op het risicosentiment.

Voorlopig behouden we onze voorzichtige visie op de markten, met een neutrale visie en kleine onderweging van aandelen, en een vrij defensieve aandelenportefeuille, waarbij we een lichte overweging van vooral Europese banken aanhouden.