De voorbije maanden waren een ware achtbaanrit voor de palmoliemarkt, grotendeels gedreven door de snelle verandering van de regelgeving. Na de inval in Oekraïne, die wereldwijd tot tekorten in plantaardige oliën en recordprijzen voor palmolie van bijna 2.000 dollar per ton heeft geleid, heeft de Indonesische regering een uitvoerverbod ingevoerd om ervoor te zorgen dat de lokale prijzen van bak- en braadolie weer zouden dalen.

Dat uitvoerverbod werd kort na de instelling ervan alweer opgeheven en vervangen door de invoering van een minimumvolume en een maximumprijs op de lokale markt. Maar de markt bleef verstoord omdat exportvergunningen moeilijk te verkrijgen waren. Dat verklaart waarom de lokale palmolieprijzen op een bepaald moment rond 500 dollar per ton schommelden, terwijl de prijs voor palmolie op de internationale markt eerder rond 1.200 dollar per ton noteerde.

Om de export weer te stimuleren en de voorraden te verminderen, heeft de Indonesische regering in de week van 20 juli besloten om de exportheffing van 200 dollar per ton op te schorten. Ook de tijdelijke “flush tax” van 200 dollar per ton werd geschrapt, omdat die in het leven was geroepen om de export van palmolie mogelijk te maken ondanks de geldende reglementering. Samengenomen wil dat zeggen dat de belasting op export daalde van 688 naar 288 dollar per ton, indien de palmolieprijs boven 1.500 dollar per ton noteert. Maar zelfs dit zou van korte duur kunnen zijn, want analisten verwachten dat de uitvoerheffing al in september weer zou kunnen worden ingevoerd à rato van 528 dollar per ton.

Door de versoepeling van de Indonesische exportbeperkingen en -belastingen daalden de prijzen van palmolie op de wereldmarkt aanzienlijk. Tegenover een topkoers van 1.877 dollar per ton op 10 maart stond deze week een koers van zo’n 890 dollar. Dat niveau is lager dan voor de uitbraak van covid-19, en zelfs lager dan het niveau voor de start van de oorlog in Oekraïne. Naast het opheffen

van Indonesische exportbeperkingen spelen ook een stijgende productie en zwakke exportvraag van Maleisië hierin een grote rol. Volgens gegevens van vrachtcontroleurs daalde de export van Maleisië, 's werelds tweede grootste producent, met ongeveer 11% op maandbasis in juli. Dat maakt dat de Maleisische palmolievoorraden in juli met 21,4% op maandbasis kunnen stijgen tot 2 miljoen ton, op een moment dat de voorraden in Indonesië ook al hoog zijn, ondanks de exportversoepelingen. Het land wil tegen eind juli de verplichting invoeren om tot 35% palmolie te mengen in biodiesel en het overweegt om zijn exportheffing op palmolie nog meer te verlagen.

Dat alles is goed nieuws voor consumenten van palmolie. En daaronder mag u mogelijk uzelf rekenen, tenminste indien u regelmatig snoept van de choco van Nutella. Dat goedje bestaat namelijk voor zo’n 20% uit palmolie. Minder goed nieuws is het voor producenten, waaronder we het Belgische Sipef rekenen. De groep liet onlangs nog weten dat de prijsstijgingen tot nu zonder gevolg bleven voor zijn resultaten, omdat de het de laatste maanden grote voorraden heeft aangelegd in plaats van te verkopen aan lage niveaus. Die palmolievoorraden liggen vandaag zo’n 30.000 ton boven de gebruikelijke onverkochte volumes.

Volgens een analyse van KBC Securities zou het afschaffen van de exportheffingen op Indonesische palmolie snel moeten leiden tot een normalisatie van de markt. En dus tot hogere prijzen, al lijkt de markt daar zelf allerminst van overtuigd te zijn.