Suiker- en ethanolgroepen, waaronder Cristal Union, Tereos en Suedzucker, rapporteerden sterke winsten in het afgelopen fiscale jaar omdat ze profiteerden van een stijging van de prijzen en de stijgende oliemarkten. De suikerprijs is afgelopen jaar aan een sterke remonte bezig om afgelopen maand het hoogste niveau sinds 2017 op te tekenen. Ook hier speelt de oorlog in Oekraïne een rol, maar er is meer aan de hand. We vroegen het aan KBC agro-econoom Bart Verstrynge.

Suikerproducenten behalen sterke winsten

Europa's grootste suikerproducent Suedzucker trok recent zijn winstverwachtingen voor het nieuwe fiscale jaar op. Dat deed het nadat het een sterke stijging van de operationele winst over het eerste kwartaal boekte, ondanks de impact van de oorlog in Oekraïne. De operationele winst in het eerste kwartaal van zijn nieuwe fiscale jaar dat begon op 1 maart steeg tot 163 miljoen euro van 49 miljoen euro een jaar eerder. Het resultaat werd aangedreven door goede resultaten van de suiker, zetmeel, en fruitsectoren en Suedzucker’s eenheid CropEnergies. Die eenheid produceert de groene brandstof bio-ethanol, en profiteerde van hogere energieprijzen. Het bedrijf bevestigde dat het voor het volledige jaar 2022/23 een bedrijfsresultaat verwacht van 400 tot 500 miljoen euro, tegenover 332 miljoen euro in het voorgaande jaar.

Ook Frankrijks op één na grootste suikerproducent Cristal Union (niet-beursgenoteerd) zag zijn nettowinst stijgen. Het bedrijf boekte een nettowinst van 97 miljoen euro in het boekjaar 2021/22, tegen 69 miljoen euro een jaar eerder.

Minder bieten = hogere prijzen

In Europa zullen hogere prijzen voor alternatieve gewassen naar verwachting leiden tot een verdere daling van de suikerbietenteelt met een kleinere oogst tot gevolg. Suedzucker verwacht dat de EU in het verkoopseizoen 2022/23 een netto-importeur van suiker zal blijven, waardoor voor het bedrijf een positieve marktomgeving zou moeten ontstaan. Die zou het mogelijk moeten maken de drastische stijging van de grondstof- en energiekosten aan de markt door te rekenen via aanzienlijke verhogingen van de suikerprijs vanaf oktober 2022. 

Oorzaken van de stijgende suikerprijzen

Bij de productie van suiker denkt men in Europa steevast aan suikerbieten. Echter met 80% van de wereldwijde productie is de productie van suiker uit riet veel belangrijker dan de productie uit biet. De belangrijkste producenten op mondiaal vlak zijn India, Brazilië, Europa en Thailand. India is het grootste suiker producerend land en nummer 3 wat betreft export. Brazilië is de belangrijkste exporteur en nummer 2 wat betreft productie.  

Zowel mondiaal als Europees is de suikerprijs afgelopen jaar aan een sterke remonte bezig om afgelopen maand het hoogste niveau sinds 2017 op te tekenen. Ook hier speelt de oorlog in Oekraïne een rol, maar er is meer aan de hand.

• Afname productie: De ISO, International Sugar Organisation, heeft in haar laatste prognose (mei ‘22) de productieverwachtingen bijgesteld waardoor een nieuw tekort op de mondiale bevoorradingsbalans voor seizoen ‘21/’22 vermeden zou worden. Toch een zekere geruststelling na een opgetekend tekort van 2,1 miljoen ton in campagne ‘20/’21. Echter daarmee zijn de zorgen niet voorbij:

• De oorlog in Oekraïne speelt niet direct gezien noch Rusland noch Oekraïne belangrijke spelers zijn op de mondiale suikermarkt. Maar de oorlog heeft wel indirect een impact door de sterke stijging van de prijzen van olie, gas, graan en oliehoudende zaden die andere marktendensen versterken.
• Stijgende energieprijzen - sinds medio 2020 – eerst omwille van heropleving economie post-Covid en nadien door oorlog in Oekraïne, zorgen er steevast voor dat in Brazilië, mondiaal de belangrijkste suikerexporteur, een groter volume van riet verschuift van suikerproductie naar bio-ethanol productie met een minder mondiaal aanbod van suiker tot gevolg.
• Dure prijzen voor energie, meststoffen en gewasbeschermingsmiddelen jagen de kostprijs van teelt de hoogte in. Door als teler hierop te besparen zouden de opbrengsten per hectare wel eens kunnen tegen vallen. Door de sterke gestegen kostprijs (+25 %) en  de concurrentie met andere, goedkopere, teelten is alvast Europees de verwachting dat ook voor seizoen ‘22/’23 het Europees areaal suikerbieten achteruit gaat (- 2%). Dit voor het vijfde openvolgende jaar. Dit zou de Europese bietensector, die sinds 2018 al een netto-importeur is, in gevaar kunnen brengen. Bijkomend stijgen niet alleen de productiekosten, maar ook de verwerkingskosten.

• Minder handel: De globale bevoorradingsonzekerheid wat betreft landbouwproducten zorgt er ook voor dat landen strategische voorraden gaan aanleggen, de export gaan verbieden of beperken om het binnenlandse verbruik veilig te stellen. Zo heeft India na de verbod op de export van tarwe ook eind mei de export van suiker gelimiteerd tot 10 miljoen ton voor de campagne die loopt tot september. Ook logistiek blijft zeetransport nog altijd een uitdaging.
• Onzekere vraag: De mondiale toename van de vraag vlakt af. Met uitzondering van Midden-Oosten en Azië daalt de consumptie per capita. Covid had/heeft een duidelijke negatieve impact op de consumptie. Net zoals inflatie, trouwens. Hoe zwaar dit de mondiale vraag van landen zoals China, als belangrijke importeur, verder zal beïnvloeden is op dit moment moeilijk in te schatten.