De wereldwijde verzekerde verliezen door natuurrampen stegen in de eerste helft van 2023 van 48 naar een geschatte 50 miljard dollar. Dat is het tweede hoogste peil sinds 2011, voornamelijk aangedreven door 34 miljard dollar aan claims in de VS na een reeks stevige onweersbuien. Inclusief schade die niet verzekerd is, daalde de wereldwijde verliezen van 123 naar 120 miljard euro, al ligt dat cijfer wel nog 46% boven het 10-jarig gemiddelde. Dat las financieel-econoom Tom Simonts in een rapport van herverzekeraar Swiss Re.

5 à 7 groei in verzekerde verliezen

Binnen de VS veroorzaakten tien gebeurtenissen verliezen van minstens 1 miljard dollar, vergeleken met een jaarlijks gemiddelde van zes van dergelijke gebeurtenissen in de voorgaande tien jaar. Texas blijkt de zwaarst getroffen staat. De VS is daardoor verantwoordelijk voor 68% van de wereldwijde verzekerde natuurrampschade in de eerste jaarhelft, wat de toenemende schade-impact van secundaire gevaren benadrukt.

Elders in de wereld prijken de aardbeving in februari in Turkije en Syrië helemaal boven de lijst van meest kostelijke rampen, zowel in termen van economische als verzekerde verliezen. De bovengemiddelde verliezen bevestigen opnieuw een jaarlijkse groeitrend van 5 à 7% in verzekerde verliezen, gedreven door een opwarmend klimaat maar nog meer door snel groeiende economische waarden in verstedelijkte omgevingen, wereldwijd.

Zware onweersbuien

Wereldwijd veroorzaakten zware stormen, die donder, bliksem, zware regen, harde wind en plotselinge temperatuurschommelingen kunnen bevatten, verliezen van 35 miljard dollar. Dat is het hoogst verzekerde verliezen ooit in een periode van zes maanden, en bijna twee keer zo hoog zijn als het jaargemiddelde van de afgelopen tien jaar (18,4 miljard dollar).

Deze zogeheten “zware onweersbuien” worden daardoor de belangrijkste aanjager van bovengemiddelde verzekerde verliezen in de eerste jaarhelft en één van de dominante wereldwijde aanjagers van verzekerde verliezen.

Zo werd Nieuw-Zeeland begin 2023 getroffen door twee noodweergebeurtenissen met een tussenpoos van slechts twee weken. Met name het Noordereiland werd snel na elkaar getroffen door ernstige overstromingen in Auckland, de grootste stad van het land, en door de overblijfselen van de cycloon Gabrielle. Beide evenementen tekenen voor de twee duurste weergerelateerde verzekerde schadegebeurtenissen in Nieuw-Zeeland sinds 1970, met gecombineerde verzekerde verliezen van naar schatting 2,3 miljard dollar.

Deze en andere cycloon- en overstromings-gebeurtenissen wijzen duidelijk op het risico dat grote stedelijke centra lopen. Dat patroon werd al eerder al waargenomen in 2021 bij de overstromingen in Duitsland, en in 2022 in Australië en Zuid-Afrika."

Een ander voorbeeld is de zware regenval medio mei in de regio Emilia-Romagna in Noord-Italië. Die leidde tot uitgebreide overstromingen en verwachte verzekerde verliezen van meer dan 0,6 miljard dollar, de duurste weersgerelateerde gebeurtenis in het land sinds 1970. Maar de geschatte economische verliezen worden geschat op 10 miljard dollar, omdat 94% van de verliezen er niet verzekerd is.

Aardbevingen

Ook deze categorie veroorzaakt nog steeds enkele van de ernstigste humanitaire en financiële gevolgen. De duurste ramp in het eerste halfjaar, zowel in termen van economische als verzekerde verliezen, was de aardbeving in Turkije en Syrië die materiële schade veroorzaakte en het levensonderhoud van miljoenen mensen in de hele regio aantastte. Volgens Swiss Re worden de verzekerde verliezen geschat op 5,3 miljard dollar, terwijl de voorlopige economische verliezen volgens schattingen van de Wereldbank 34 miljard dollar bedragen.

Een rol voor schadeverzekeraars

Dat maakt duidelijk dat verzekeringen een belangrijke functie hebben om de beschermingskloof te dichten en huishoudens te helpen hun financiële weerbaarheid tegen natuurrampen.

En dat geldt niet enkel voor Italië, want de algemene trend toont een aanzienlijke toename van droogte in Zuid-Europa, de VS, Noordwest-China en heel Zuid-Europa. Die gebieden zijn dit jaar hotspots geworden van hittegolven. In Zuid-Europa verergerden droge weersomstandigheden en sterke wind de bosbranden (hoogstwaarschijnlijk veroorzaakt door menselijke activiteit) op veel Griekse eilanden, evenals in Italië en Algerije. Veranderingen in de seizoensgebondenheid leiden duidelijk tot minder frequente, maar intensere zware regenval.

Klimaatverandering

De gevolgen van klimaatverandering worden duidelijk in steeds extremere weersomstandigheden, zo lezen we in de studie van Swiss Re. Ze zijn zichtbaar in bepaalde gevaren zoals hittegolven, droogtes, overstromingen en extreme neerslag, maar ook zorgt ruimtelijke ordening in meer blootgestelde kust- en riviergebieden, en stedelijke wildgroei in de wildernis, voor een moeilijk terug te draaien combinatie van blootstelling en verhoogd risico.

Voor verzekeraars wereldwijd wil dat zeggen dat er beschermende maatregelen moeten komen om ervoor te zorgen dat verzekeringsproducten voor dergelijke risicovolle eigendommen rendabel blijven. Klimaatadaptatie is dus nodig, naast een verhoging van de verzekeringspremies.