Begin augustus oordeelde een Amerikaanse rechter dat Google, het belangrijkste dochterbedrijf van Alphabet, een monopolie heeft op het vlak van (Internet) Search in de VS en dat het handelingen gesteld heeft met het doel dat monopolie te bestendigen. KBC Securities-analist Kurt Ruts geeft duiding.

Alphabet?

Alphabet  is de overkoepelende holding die in het leven werd geroepen om Google af te zonderen van de avonturen buiten het traditionele speelveld van de zoekmachine. Google focust zich nog steeds op de ontwikkeling van software, recent ook in combinatie met eigen hardware, voor consumenten en bedrijven. Via de verkoop van advertenties is Google vandaag nog steeds dé omzet- en winstmotor voor Alphabet.

Alphabet in beroep

De rechter stelt zich in het bijzonder vragen over de overeenkomst gesloten met fabrikanten van mobiele telefoons om de Google-zoekmachine als default op hun toestellen te plaatsen. In ruil daarvoor ontvangen de fabrikanten een deel van de gegenereerde omzet. Zo krijgt  Apple (houden, koersdoel: 210 USD) jaarlijks meer dan 20 miljard USD van Alphabet. De rechter kwalificeert deze overeenkomst als illegaal.

De rechter heeft evenwel (nog) geen straffen of remedies opgelegd. Die zullen bepaald worden op een apart proces dat later zal plaatsvinden. Totdat de remedies vastliggen, blijft de overeenkomst tussen Google en de smartphonefabrikanten van kracht. Google heeft al laten weten dat het in beroep zal gaan tegen de beslissing van de rechtbank (en mogelijk ook tegen de uiteindelijke remedies).

Opsplitsing Google?

Een mogelijke remedie zou een keuzescherm zijn zoals in Europa al jaren van kracht is. Gezien Googles zoekmachine in Europa niets van zijn dominantie verloren heeft na de invoering ervan, is het niet waarschijnlijk dat deze remedie veel zoden aan de dijk zou brengen. Bovendien kan de rechter de smartphonefabrikanten niet verplichten een keuzescherm te installeren aangezien zij geen partij zijn in de rechtszaak. Andere remedies die het Amerikaanse Ministerie van Justitie waarschijnlijk zal voorstellen zijn een afsplitsing van delen van Google of het verplicht vrijgeven van zoekdata aan concurrenten. 

‘Internet search’ is wat economen een ‘natuurlijk monopolie’ noemen. Hierbij blijven de gemiddelde en de marginale kosten almaar dalen bij opschaling van de productie. Bijgevolg is het vanuit economisch standpunt het meest efficiënt om de productie door slechts één bedrijf te laten uitvoeren. Voorbeelden van natuurlijke monopolies vinden we bij voornamelijk bij infrastructuur-gerelateerde activiteiten zoals telecom, nutsvoorzieningen, spoorvervoer, enz.

In het geval van Google wordt het natuurlijk monopolie gedreven door ‘netwerkeffecten’. Netwerkeffecten zijn veelvoorkomend in de Internetsector omwille van de datagedreven businessmodellen. Hoe meer queries (en dus data) Google krijgt, hoe beter het kan voorspellen waar een volgende gebruiker naar op zoek is. Dat creëert een positieve feedbackloop.

Ook advertentieplatform in het vizier

Op 9 september gaat overigens nog een andere mededingingszaak tegen van start Google inzake zijn advertentieplatform Doubleclick dat het verwierf in 2008. Doubleclick levert de technologie om kopers en verkopers van digitale advertenties met elkaar te verbinden en geeft Google een unieke kijk op de digitale advertentiemarkt. Het Amerikaanse Ministerie van Justitie vindt dat het Google te veel macht geeft. Nochtans werd de overname in 2008 goedgekeurd door de bevoegde instanties.

KBC Securities over Alphabet

Kurt ziet heel wat onzekerheden. En een grote kans op negatieve berichten inzake de (mogelijke) remedies voor Search maar ook omtrent het Doubleclick-proces.

Toch denkt hij dat:

• Op korte termijn (de volgende kwartalen) de impact op de resultaten van Google nihil zal zijn.
• Het mogelijk nog enkele jaren zal duren eer de uiteindelijke uitkomst bekend is, gezien de beroepsprocedure(s) die ongetwijfeld zullen volgen. Het bepalen van de remedies voor Search alleen al kan makkelijk meer dan een jaar in beslag nemen.
• De advocaten van Google zullen argumenteren dat - met de opkomst van Generatieve AI - het competitief speelveld danig veranderd is en dat de gebruikte marktdefinitie voor het bepalen van het Search-monopolie achterhaald is (te eng).
• Indien de ‘default contracten’ tussen Google en de smartphonefabrikanten worden nietig verklaard, dient Google ook geen deel van de omzet meer door te storten. Het gaat hier over circa 30 miljard dollar per jaar aan ‘besparing’.
• De rechter zich zal moeten hoeden om Google niet al te fel te benadelen. Zoniet lopen mogelijk andere grote spelers (Microsoft, vb) met de buit weg, waarmee de concurrentie allerminst gediend is.
• Afsplitsing van sommige activiteiten niet wil zeggen dat de waarde voor de aandeelhouders nul is.
• De juridische risico’s op zijn minst al deels ingeprijsd: aan 19 keer de verwachte winst voor 2025 is Alphabet het goedkoopste van de ‘Magnificent 7’-aandelen.
• Alphabet één van de best gepositioneerde Amerikaanse bedrijven is op het vlak van Generatieve AI. Als één van de vier hyperscalers is het in staat om fors te investeren in de nieuwe technologie dankzij de bergen cashflow die het vergaart met zijn zoekmachine. Maar de AI-race is niet alleen een race tussen bedrijven maar ook tussen staten. Zal de VS één van zijn voortrekkers in die race stokken in de wielen willen steken?

Bijgevolg behoudt Kurt de “Kopen”-aanbeveling en het koersdoel van 206 dollar voor Alphabet.