We maakten binnen het dierenrijk van de beurs al kennis met de stier en de beer (lees ook: De dieren van de beurswereld: over stieren en beren) en ook de hamsters en ratten (lees ook: De dieren van de beurswereld: over hamsters en ratten) passeerden al de revue. Vandaag laat Analist Dirk Thiels van KBC Asset Management ons in deze nieuwe bijdrage kennismaken met de ‘haaien’ van de financiële wereld.

Iedereen met wat jaren op de teller herinnert zich wel de openingsscène van de Oscarwinnaar Jaws uit 1975. Een jong koppel besluit tot een nachtelijk zwempartijtje bij volle maan over te gaan in een zee zo vlak als een biljartlaken. Dolle pret tot het meisje plots keihard begint te schreeuwen en na een (zoals meestal) erg lange strijd volledig onder water verdwijnt. ‘Taken by surprise’ heet dat dan. Paniek is het gevolg en hiermee worden niet één maar liefst vier films gevuld. Kassa, kassa voor Spielberg en Co.

Ook financiële markten worden al eens bij verrassing genomen. Als een dagelijkse waardemeter van wat er in de wereld gebeurt, verrekenen ze onmiddellijk alle beschikbare informatie. Elke relevante gebeurtenis uit de wereldgeschiedenis valt af te lezen op de beursgrafieken, voor zover de koersdata al beschikbaar waren uiteraard. Zo laten ook politieke gebeurtenissen hun sporen na.

De paniekzaaiers

Wanneer we de afgelopen jaren onder de loep nemen, zien we de eurocrisis, de ongerustheid over China, de onverwachte uitslag van het brexit-referendum en de niet-geheel geanticipeerde verkiezingsoverwinning van Donald Trump makkelijk in de data. Mochten we verder terug in de tijd gaan, dan kunnen heel wat andere nieuwsfeiten gedateerd worden. Denk maar aan de Koreaanse oorlog, de Cuba-crisis, de revolutie in Iran, de val van de Muur, de Twin-Towers en de Golfoorlogen.

Vaak zijn deze koersreacties van heel korte duur. In eerste instantie is de situatie meestal nog erg moeilijk in te schatten. Die onzekerheid zet er de beleggers toe aan om eieren voor hun geld te kiezen. Het slechtste scenario wordt vaak snel ingeprijsd. Naarmate meer informatie ter beschikking komt, volgt de relativering en veren de markten opnieuw op. Dit kan soms heel snel gaan zoals bij de verkiezing van Trump in november 2016. De Europese beurzen openden flink lager (tot bijna 3%), maar enkele uren later luidde het al dat de soep van de protectionistische retoriek niet zo heet zou gegeten worden als opgediend en dat het Amerikaanse Congress de onvoorspelbare president wel zou intomen. De dag werd 1,5% hoger afgesloten. Ongeveer hetzelfde scenario zagen we bij het brexit-referendum op 23 juni van datzelfde jaar. Welgeteld twee dagen gingen de markten lager en dan werd al druk gerekend in termen van: een ‘harde’ brexit wordt vermeden en er wordt een ‘overgangsperiode’ ingebouwd.

Meer dan een paniekaanval

Toch kunnen politieke gebeurtenissen langere periodes van beursmalaise inluiden. Denk hierbij vooral aan de Yom Kippoer-oorlog van 1973 en de Iraanse revolutie van 1979. Beide conflicten gaven aanleiding tot een drastische verhoging van de olieprijzen die de westerse economieën midscheeps trof. De economische crisis die erop volgde, tastte het winstpotentieel van heel wat bedrijven aan en duwde de aandelenkoersen lager.

Conclusie

Het oude adagio ‘It’s the economy stupid’ staat als een huis. Blijf bij je zwemtocht doorheen de financiële markten altijd op je hoede voor haaien, maar kijk eerst uit of ze echt de economie bedreigen alvorens je uit het water vlucht. Te veel aan de kant staan kan je duur komen te staan.