In tegenstelling tot de aandelen- en obligatiemarkten die negatieve returns optekenden, reikte de kunstmarkt nog steeds naar de sterren met als uitschieter de veiling van Microsoft-stichter Paul Allen die meer dan 1,6 miljard dollar opleverde. Vraag is alleen of Warhol, Seurat, Cézanne, Van Gogh en Gauguin in 2023 opnieuw hamerprijzen boven de honderd miljoen dollar zullen opleveren. Laten we eerst even terugkijken naar het reilen en zeilen bij de drie musketiers van de internationale veilinghuizen met een nieuwsgierige blik op de toekomst. Een bijdrage van KBC Private Banking.

7,5 miljard dollar aan kunst

Een weghollende inflatie, de oorlog in Oekraïne of de uitlopers van de pandemie: niets leek de kunstmarkt in 2022 te kunnen stoppen. Met een totale opbrengst van 7,5 miljard dollar tekenden veilinghuizen Sotheby’s, Christie’s en Phillips voor een resultaat dat bijna vijftien procent hoger lag dan in 2021. De naamcollecties van Paul Allen, Macklowe, Anne Bass, David Solinger en Amman droegen in grote mate (30.6%) bij tot dit astronomische bedrag.

Waren alle kunststromingen nog wel even populair bij verzamelaars? Lag de focus nog steeds op jonge hedendaagse kunstenaars en waren non-fungible tokens (NFT’s) nog steeds even populair? Tijd om eens even terug te blikken op de winnaars en verliezers van het voorbije jaar.

Van indrukwekkende Impressionisten tot verguisde NFT’s

Bij Post-War and Contemporary art lijkt de top bereikt te zijn na het recordjaar 2021. Nochtans was er een duidelijke verschuiving merkbaar in het voordeel van de naoorlogse generatie met uitschieters van Andy Warhol, Cy Twombly en Lucian Freud. In de categorie van de Modern Art spannen nog steeds Picasso, Rothko en Giacometti de kroon.

Imposante cijfers voor de Impressionisten, anders kan je het niet omschrijven,  met een stijging van 80% naar 1.72 miljard dollar. Met een opbrengst van bijna 740 miljoen dollar was de eerder vernoemde Paul G. Allen collectie een van de grootste bijdragers.

De Old Masters zetten voor het derde jaar op rij hun groei gestaag verder. Opmerkelijk is dat Londen niet meer fungeert als centrum maar dat New York deze marktpositie overgenomen heeft.

Anders verging het de NFT’s. Na een opmerkelijke passage in 2021 waarin ze 108,6 miljoen dollar opleverden, beleefden deze digitale kunstvormen dit jaar hun annus horribilis. In het kielzog van de cryptomunten verdwenen ze naar de achtergrond met een schamele opbrengst van 6,9 miljoen dollar.

Van Hong Kong naar New York

Het was alle hens aan dek in New York waar bijna drie vierde van de veilinginkomsten gegenereerd werden met dank aan de eerder vernoemde naamveilingen. De grote verliezer was Hong Kong waar het strenge covidbeleid ervoor zorgde dat kopers andere oorden opzochten. Tevens viel het ook op dat Aziatische kopers voorzichtiger werden bij de biedingen op jonge kunstenaars.

Sinds 2019 had Hong Kong immers een stevige reputatie opgebouwd als hub voor Young Contemporary Artists (onder 45 jaar) maar het zag dit jaar de kopers de vinger op de knip houden. De opbrengsten daalden bijna met een kwart tot 305 miljoen dollar waarbij de gemiddelde prijs per werk bijna halveerde van 288.000 naar 146.000 dollar. Bekende namen als Adrian Ghenie, Shara Hughes en Matthew Wong bleven het echter goed doen.

Van greenback naar green art

Liefst 24 werken werden boven de 50 miljoen dollar afgehamerd, terwijl dat er enkele jaren eerder nog maar 15 waren. Supervermogende verzamelaars betaalden graag voor topkwaliteit met een ijzersterke herkomst. Het is nu afwachten of de kunstmarkt, die meestal trager reageert dan de financiële markt, nog steeds de wind in de zeilen zal hebben.

De voorzichtigere trend valt immers niet alleen op bij de veilingen, maar ook bij de recente beurs Art Basel Miami Beach namen kopers een meer afwachtende houding aan. De kunstmarkt zou dan in 2023 wel eens een influx kunnen krijgen van de derde ‘d’. Na de d(eath) van Paul Allen en de d(ivorce) van de Macklowes zou de ‘d’ van debt wel eens aan de beurt kunnen zijn.

Ze stellen hun aantal beursbezoeken en – reizen bij om hun ecologische voetafdruk te beperken. Een andere opmerkelijke evolutie is de opbouw van maatschappelijke verscheidenheid in de collecties. Ook kijken we nieuwsgierig uit naar de opmars van benefietveilingen in de kunstwereld.

Als extra geven we nog een overzicht van de 10 duurst verkochte werken in 2022 (bron Artsy).